Martin Walrave werkt bij Fundex, een toonaangevende specialist in funderingstechnieken. Met een brede glimlach vertelt hij: ‘Wij hebben het grondverdringend palen boren eigenlijk uitgevonden. We ontwikkelen trillingsvrije paalsystemen die gigantische belastingen aankunnen. Denk aan de indrukwekkende hoogbouwtorens in het centrum van Rotterdam, met palen van maar liefst 65 meter lang en een meter in diameter. Dit is werk op grootse schaal! Wij worden dan ook niet gebeld voor een klein aanbouwtje bij iemand thuis,’ lacht hij.
Naast het uitvoeren van bijzondere funderingsprojecten, bouwt Fundex ook zijn eigen machines. ‘Dat zijn echte krachtpatsers,’ legt Walrave uit. ‘En als je met zulke grote machines werkt, is veiligheid geen optie, maar een absolute prioriteit.’
Veiligheid draait om mensen
Walrave vervult binnen Fundex een essentiële rol als veiligheidskundige. Hij is nauw betrokken bij certificeringsschema’s zoals de VCA en, sinds kort, de Safety Culture Ladder (SCL). ´We werken al jaren met VCA. Op een gegeven moment heb je alle papieren procedures goed op orde, maar mis je iets belangrijks: de menselijke factor. En dát is precies waar de SCL het verschil maakt.´ Voorheen interpreteerden medewerkers veiligheidsregels op hun eigen manier. Dit zorgde voor variatie in de uitvoering en, in sommige gevallen, onduidelijkheid. De SCL helpt om die bandbreedte te verkleinen en zorgt ervoor dat er binnen de organisatie een uniform veiligheidsbewustzijn ontstaat. ‘Als ied
ereen dezelfde richting op beweegt, maak je veel sneller vooruitgang,’ zegt Walraven enthousiast.
Bewust gekozen voor een solide start
Fundex besloot om op trede twee in te stappen. Dit was een weloverwogen keuze. ‘Je moet hier echt de tijd voor nemen,’ benadrukt Walrave. ‘In het begin was er wat scepsis. ‘Weer een nieuw instrument? Wat moeten we daarmee? Dat kost alleen maar tijd!’ Dat waren veelgehoorde reacties. Maar toen we ons erin verdiepten, realiseerden we ons dat we eigenlijk al goed op weg waren.’ Misschien had Fundex direct voor trede drie kunnen gaan, maar Walrave en zijn collega’s wilden iedereen meenemen in het proces. ´Dat geldt ook voor medewerkers met een andere culturele achtergrond. Niet iedereen heeft dezelfde referentiekaders als het gaat om veiligheid. Het is cruciaal om hier rekening mee te houden en verschillende benaderingen te hanteren. Als je veiligheid afdwingt, werkt het averechts. Mensen moeten het intrinsiek willen, anders heeft het geen effect.’ Zo ontdekte Fundex dat medewerkers uit de Arabische wereld het bijvoorbeeld prettiger vinden om aangesproken te worden door een ouder iemand, omdat ouderen in hun cultuur een belangrijke rol spelen. Door hierop in te spelen, lukt het beter om hen te betrekken bij het veiligheidsproces.
Veiligheidscultuur begint bij het management
Fundex wil eerst de basis stevig verankeren voordat het bedrijf de volgende stap zet. De rol van het management is hierbij onmisbaar. ‘Het begint aan de top. Als daar voldoende draagvlak is en de principes van de SCL actief worden uitgedragen, sijpelt dat vanzelf door naar de rest van het bedrijf. En dan zie je het gebeuren: collega’s gaan elkaar aanspreken, helpen en motiveren. Dát is precies wat je wilt bereiken!’
Kleinere bedrijven
Walrave merkt in de praktijk dat Fundex op het gebied van veiligheid al een voorsprong heeft. ‘Als ik bij kleinere bedrijven kom die nog niet met de SCL werken, zie ik vaak situaties waarvan ik denk: dat kan echt beter. Soms wordt onze aanpak als overdreven gezien. Waarom besteden wij zoveel aandacht aan een stabiel werkplateau op de bouwplaats voor een machine? Waarom moeten we altijd die bouwhelm, reflecterende kleding en veiligheidsschoenen dragen? Maar wij weten: deze maatregelen maken echt het verschil!’ Fundex helpt dan ook graag andere bedrijven om veiligheid naar een hoger niveau te tillen. ‘Het gaat niet alleen om regels naleven, maar om een mentaliteitsverandering. Hoe veiliger je werkt, hoe beter je producten en hoe lager je kosten op de lange termijn.’
SCL groeit ook buiten de bouwsector
De SCL beperkt zich allang niet meer tot de bouw. ‘Onlangs zagen we dat ook waterschappen ermee aan de slag gingen. En steeds meer bedrijven – zowel binnen als buiten de bouw – omarmen de SCL. Het wordt net zo vanzelfsprekend als de VCA. Dat is een geweldige ontwikkeling, want hoe meer bedrijven op deze manier naar veiligheid kijken, hoe beter!’
Challenge
Hoe hoger je komt op de ladder, hoe uitdagender het wordt om door te groeien. ‘De eerste stappen gaan snel, maar daarna wordt het topsport. Gelukkig maken moderne technologieën het gemakkelijker. Toolbox-meetings hoef je niet meer fysiek te organiseren; dat kan nu digitaal. En dat betekent niet alleen minder reistijd, maar ook een veel betere overdracht van informatie. Mensen begrijpen sneller waarom een maatregel nodig is als die op een aantrekkelijke manier wordt gepresenteerd.’
Walrave’s gouden tips
Voor bedrijven die met de SCL aan de slag willen, heeft Walrave een paar waardevolle adviezen:
- Begin op een niveau dat bij je past. ‘Zet niet meteen te hoog in. Zorg eerst dat de basis goed staat en bouw van daaruit verder.’
- Neem de tijd. ‘Je hoeft niet als eerste bovenaan de ladder te staan. Het gaat erom dat je een duurzame veiligheidscultuur creëert.’
- Laat je niet afleiden door anderen. ‘Sommige bedrijven zetten razendsnel stappen, maar focus op je eigen proces. Duurzame groei werkt beter dan snelle sprongen.’
- Veranker veiligheid in de organisatie. ‘Nieuwe medewerkers moeten meteen zien hoe we hier werken. Als iedereen zich aan dezelfde standaard houdt, wordt het vanzelfsprekend.’
- Zorg dat medewerkers intrinsiek gemotiveerd zijn. ‘Dwing je iets af, dan werkt het niet. Mensen moeten zelf inzien waarom veiligheid belangrijk is.’
Een sterk fundament voor de toekomst
Bij Fundex ligt de focus nu op het versterken van de basis. Nieuwe collega’s kunnen zich hierdoor makkelijker aanpassen. ‘Ze hoeven alleen maar om zich heen te kijken, want iedereen werkt al op deze manier.’ Op termijn wil Fundex graag doorgroeien naar trede vier, maar er wordt geen keiharde deadline gesteld. ‘Het moet organisch groeien. De SCL is net een plantje: als je het aandacht geeft en goed verzorgt, groeit het vanzelf. Ons doel? Een organisatie waarin medewerkers veiligheid zó vanzelfsprekend vinden, dat er nauwelijks nog sturing nodig is.’