“Ik kan de hele dag kletsen, maar je moet wel je punten pakken”
Sascha Muus (43) is lead auditor Safety Culture Ladder bij EBN Certification. Met een achtergrond als bouwopruimer en systeempallenmaker kent hij de bouw van binnenuit. “Ik heb gezien hoe onveilig het kan zijn: doe effe dit, doe effe dat – dat deed je gewoon.” Tegenwoordig voert hij gesprekken over veiligheidsbewustzijn. “Als je niet van praten houdt, blijf dan bij VCA.”
Van bouwplaats naar auditbureau
De oorsprong van Sascha’s motivatie om auditor te worden ligt zijn eigen ervaring. “Ik heb momenten meegemaakt waarvan ik dacht: hoe moet ik dit doen? Onder druk deed je het maar. Dat was toen normaal.” Die ervaringen brachten hem bij de menselijke kant van veiligheid. “Ik ben niet stoffig of saai. Bij EBN Certification, waar ik sinds april werk, ontmoet ik veel jonge mensen. Een collega die tegelijk met mij begon is 24 en had nog geen auditervaring.”
Sascha doet audits voor zowel VCA als de Safety Culture Ladder (SCL). “VCA is vooral afvinken van documenten: check, check, check. SCL is het tegenovergestelde – je gaat het gesprek aan over veiligheidsbewustzijn. Dat doe je bij een bak koffie, niet met een checklist.”
Een goed gesprek begint bij de directie
Sascha start zijn audits meestal met de directie. “Hoe is veiligheid geregeld? Zijn er gouden regels? Hoe communiceer je dat door het hele bedrijf heen? Wat is je betrokkenheid als directeur?” Die regels zijn volgens hem essentieel. “Het hoeft geen lijst van tien te zijn, als medewerkers ze maar kennen.”
Wat maakt een goede SCL-auditor?
“Je moet sociaal zijn, kunnen luisteren en inleven. Auditoren die niet graag praten, horen bij VCA. Om als SCL auditor aan de slag te mogen gaan, is een SCL 2.0 opleiding vereist, plus een goede motivatie. Hierna kijkt een onafhankelijke bijwoner mee hoe je het doet in de praktijk. Als dit niet voldoet, verkrijg je geen officiële bevoegdheid om SCL audits uit te mogen voeren.”
De meerwaarde voor bedrijven
Veel organisaties starten met SCL omdat hun opdrachtgever dat vraagt. “Maar daarna zien ze zelf het nut. Ze ontdekken dat je met SCL echt kunt meten hoe bewust medewerkers met veiligheid omgaan. Dat maakt het waardevol.”
Bedrijven op hogere treden (4 en 5) zijn volgens Sascha aantrekkelijk voor jongere generaties. “Mensen die al dertig jaar hetzelfde doen, zeggen: we doen het al jaren zo. De nieuwe generatie groeit met SCL op. Die denkt: daar wil ik werken.”
SCL Light: risico of kans?
Bij SCL Light heeft de auditor minder tijd en spreekt hij minder mensen. “Het gevaar is dat het dan weer een checklist wordt. Ik ga liever echt in gesprek tijdens de audit.” Bij hercertificering neemt Sascha verbeterpunten uit eerdere rapporten onder de loep. “Is dat aangepakt? Bij nieuwe audits richt je je op thema’s zoals cultuur, regels en betrokkenheid.”
Het vier-ogenprincipe
Audits voert hij meestal met twee personen uit. “Twee meningen zorgen voor een objectief resultaat. Je ziet wat de ander niet ziet.” Beide auditoren voeren gesprekken en schrijven rapportages. “Ik ben geen assistente, we doen het samen.”
Over psychologische veiligheid
Psychologische veiligheid gaat ook over thema’s als seksuele intimidatie. “In het begin vond ik dat lastig. Als man vraag je aan een vrouw hoe ze het ervaart in een mannenbedrijf… Gevoelig! Vaak zeg je dan iets luchtigs: hoe ben je hier terechtgekomen? Dan merk je snel genoeg of iemand ergens niet over wil praten.”
Een oordeel met impact
Na afloop van de audit krijgt de klant direct het oordeel. “Als een bedrijf van trede 3 naar 2 zakt, moet je dat goed uitleggen. Meestal zien ze het als leerpunt. Ze vragen vaak meteen: wat is nodig voor trede 4?”
Sascha mag nog geen audits uitvoeren op trede 4 en 5. “Dat niveau gaat dieper de processen in. Daar wil ik graag naartoe.”
Veiligheid van de auditor
Een onderwerp dat volgens Sascha meer aandacht verdient is de veiligheid van auditors zelf. “Sommigen draaien hun bevindingen terug om gedoe te voorkomen. Dat is zorgelijk.” Zelf maakte hij ook iets ongemakkelijks mee. “Bij een sloopbedrijf sloeg de sfeer ineens om. Er gebeurde niets, maar mijn gevoel zei: ik moet hier niet te lang blijven.” Hij hoopt dat dit onderwerp op het SCL event op 20 november in Nieuwegein meer aandacht krijgt.
Nieuwe thema’s in opkomst
Digitale veiligheid is al onderdeel van SCL. “Hoe ga je om met phishing of datalekken? Grote bedrijven testen dat door een nep-mail te sturen en te kijken wie erop klikt.” Ook het aanspreken van derden, zoals onderaannemers, wordt belangrijker. “Dat is lastiger dan een collega aanspreken. Er valt nog veel te winnen op veiligheidsgebied.”
Samen leren op het SCL event
De jaarlijkse auditorendag is voor auditoren is verplicht, maar Sascha gaat er graag heen. “Ik vind het fantastisch. Er zijn workshops, gesprekken en intervisie. Dat maakt SCL anders dan VCA. Je ontmoet collega’s, wisselt ervaringen uit, en iedereen is er uit interesse. Als je SCL leuk vindt, ga je gewoon. Je gaat niet in een hoekje staan.”
Vindt u, net als Sascha, SCL ook leuk? Kom naar het SCL Event 2025.