Met het onderschrijven van de Governance Code Veiligheid zette het Hoogheemraadschap van Delfland een krachtige stap in de richting van een veiligere en gezondere werkomgeving. ‘We hebben de Safety Culture Ladder (SCL) ingezet om onze ambitie tot leven te brengen. In het begin was dat best een uitdaging, maar door positieve bekrachtiging en het blijven herhalen van de boodschap hebben we een échte cultuuromslag gerealiseerd!’
Pieter Janssen, algemeen directeur van Hoogheemraadschap Delfland, legt uit: ‘Als waterschap zorgen we niet alleen voor droge voeten, schoon en voldoende water en gezuiverd afvalwater, maar ook voor een veilige werkomgeving voor iedereen. Samen met andere waterschappen werken we al langer aan het verhogen van de prioriteit van gezond en veilig werken. Zeker omdat we veel samenwerken met aannemers, ontstond de wens om een gezamenlijk instrument te hebben waarmee we niet alleen kunnen laten zien dat we veilig werken, maar ook hoe we dat doen. Als opdrachtgever hebben we de verantwoordelijkheid om hierin een voorbeeldrol te pakken. Daarom hebben we samen met alle 21 waterschappen in januari 2025 de Governance Code Veiligheid (GCV) onderschreven. Dit is een krachtig en gestandaardiseerd instrument waar zowel de overheid als de markt mee werkt. Door ons hierbij aan te sluiten, kunnen we waardevolle kennis uitwisselen en versterken we ons beleid.’
Neem de tijd, wees open, en ga ervoor – veilig en gezond werken begint bij een sterke cultuur!
Algemeen directeur Hoogheemraadschap Delfland
Van papier naar praktijk
De GCV is een belangrijke basis, maar het is de Safety Culture Ladder die veilig en gezond werken écht verankert in de dagelijkse praktijk. ‘Dat is precies waar de SCL het verschil maakt,’ vertelt Janssen enthousiast. ‘Het helpt om veilig werken diep in de organisatie te laten landen en er iets praktisch en tastbaars van te maken.’ Manager Veiligheid & Gezondheid César Franken vult aan: ‘We kozen bewust voor de SCL omdat we in het begin niet precies wisten waar we stonden. Dankzij de nulmeting kregen we dat helder. Inmiddels zitten we op trede drie en blijven we onze veiligheids- en gezondheidsambitie verder uitrollen.’
Slimme tools voor een veilige werkcultuur
Met de SCL als leidraad heeft Hoogheemraadschap Delfland verschillende initiatieven gelanceerd om veilig en gezond werken te stimuleren. ‘Zo is de meldingsbereidheid enorm toegenomen en is de verantwoordelijkheid voor veiligheid en gezondheid veel breder gedragen binnen de organisatie. Elke teamleider en manager weet nu precies wat er van hem of haar wordt verwacht,’ zegt Janssen. Een belangrijke gamechanger is de invoering van een meldingsapp. ‘Werknemers kunnen eenvoudig een melding maken, en die wordt ook écht opgevolgd. We sluiten de cirkel! Bovendien bel ik zelf de melders na een tijdje eens na om ze te bedanken,’ aldus Janssen. De combinatie van duidelijke regels en afspraken, samen met een sterke focus op cultuur en communicatie, heeft voor een enorme verandering gezorgd. ‘We herhalen de boodschap continu en ondersteunen deze met positieve feedback. Niet door een schuldige aan te wijzen, maar door samen te leren en te verbeteren. Dat maakt het verschil.’
Veiligheid voorop – en dat durven we te laten zien
Leidt dit ook tot meer meldingen? Absoluut. ‘Het aantal meldingen is flink gestegen,’ vertelt Franken. ‘Maar misschien nog belangrijker: het gesprek over veiligheid is veel laagdrempeliger geworden. Mensen beseffen dat ze het werk kunnen en mógen stilleggen als het niet veilig gebeurt. Laatst hebben we nog een werk door een aannemer stopgezet omdat het niet volgens onze veiligheidsnormen werd uitgevoerd. Dat gevoel van verantwoordelijkheid was een paar jaar geleden nog ondenkbaar!’
Manager Veiligheid & Gezondheid
Een echte omslag
Dat de organisatie nu zo’n sterke focus op veiligheid heeft, was niet altijd vanzelfsprekend. ‘Toen ik hier net begon, dachten veel mensen: het gaat toch goed, waarom al die extra aandacht?’ herinnert Janssen zich. ‘Maar door steeds opnieuw het belang van veiligheid te onderstrepen en indrukwekkende verhalen te delen – bijvoorbeeld over collega’s die door een ongeluk hun leven lieten – is die mindset compleet veranderd. Medewerkers zijn bewuster gaan nadenken over hun eigen rol en hoe ze bij kunnen dragen aan een veilige werkomgeving.’
Trede vier? Geen doel op zich, wél een stip op de horizon
Delfland heeft inmiddels trede drie bereikt en kijkt vooruit. ‘Op dit niveau gaat het vooral om proactief bezig zijn met veiligheid en gezondheid, zodat het echt in de genen van onze mensen zit,’ zegt Franken. ‘Trede vier is geen doel op zich. Wat voor ons telt, is dat we doen wat het beste is en onze eigen ambitie hiermee aantoonbaar invullen. De SCL is een middel, geen eindpunt. We blijven werken aan verbeterpunten, zoals gedragsaudits en gerichte risicosturing. De meldings-app speelt hierin een sleutelrol.’ Maar zonder een veilige sociale omgeving geen meldingen, benadrukt Janssen. ‘Het durven melden en elkaar aanspreken blijft cruciaal. Daarom beginnen we hier meteen mee bij nieuwe werknemers én bieden we trainingen aan om deze cultuur te versterken.’
Tips voor organisaties die met de SCL aan de slag willen
Wat kunnen andere organisaties leren van Delfland? Janssen: ‘Neem de tijd en stel jezelf kwetsbaar op. Laat zien dat je zelf ook fouten maakt. En besteed veel aandacht aan het melden en evalueren van incidenten. Doe dat op een positieve manier, zodat mensen zich gesterkt voelen om hier echt mee aan de slag te gaan.’ Franken vult aan: ‘Het management speelt een sleutelrol. Als zij niet actief achter de SCL staan en dit uitstralen, dan bereikt de boodschap de rest van de organisatie niet.’
