Lieke van Hoven – Safety Behaviour Specialist bij Heijmans
Veiligheid is van ons allemaal. Maar hoe zorg je ervoor dat we met elkaar op dezelfde lijn zitten?
Bij Heijmans ligt de focus op twee aspecten: enerzijds zetten we in op kennis en risicoherkenning, en aan de andere kant geven we veel aandacht aan houding en gedrag door onder andere de methodiek van de Veiligheidsladder te gebruiken. We investeren niet alleen in onze eigen werknemers, maar ook in onze opdrachtgevers en onderaannemers.
Kennis & risicoherkenning
Door in een zo vroeg mogelijk stadium het gesprek aan te gaan met onze opdrachtgevers en onderaannemers identificeren wij de veiligheidsrisico’s van een opdracht en maken we een begin met de RI&E, zodat de RI&E naarmate de voorbereiding vordert steeds gedetailleerder wordt.
Ook in een eventuele ontwerpfase en in de werkvoorbereidingsfase denken we gezamenlijk na over eventuele risico’s en welke praktische maatregelen we kunnen treffen om het werk zo veilig mogelijk uit te voeren. Zo staan we in de uitvoering goed gesteld, hoeven we minder te improviseren en maken we minder faalkosten. De RI&E wordt gebruikt als input voor de week- / dagstart en de LMRA, dus het risicoproces loopt als een rode draad door onze werkzaamheden heen.
Veiligheidscultuur
Een onveilige situatie herkennen is uiteraard zeer belangrijk, maar wat er vervolgens mee gedaan wordt kan het verschil maken. Proberen we het ter plekke op te lossen of wordt de situatie gemeld, zodat ervan geleerd kan worden? Wellicht is het noodzakelijk om terug naar de tekentafel te gaan en om een werkplan aan te passen en opnieuw naar de veiligheidsrisico’s te kijken. Dit kost tijd, maar hiermee kunnen ongevallen worden voorkomen.
De verantwoordelijkheid voor veiligheid blijft altijd in de lijn. Het komt regelmatig voor dat het management en de directie werkplekken bezoeken en in gesprek gaan met operationele medewerkers over veiligheid, en hoe zij kunnen bijdragen aan een veiligere werkomgeving. Er wordt geluisterd naar elkaar en iedereen staat open voor verbetering. Dit is niet vanzelf tot stand gekomen, want er is flink geïnvesteerd in leiderschap en het creëren van een open cultuur waarin iedereen gelijk is. Die investering werpt zijn vruchten af en dat helpt om jezelf veilig te voelen en misstanden te melden.
Veiligheidsladder
De Veiligheidsladder is opgebouwd uit 5 treden, en hoe hoger op de ladder des te meer veiligheid is verankerd in de bedrijfscultuur.
Vanaf trede 4 spelen de opdrachtgever en onderaannemer een grotere rol in veilig samenwerken, en net als bij vele andere bedrijven werken we bij Heijmans veel samen met onderaannemers. Dit zorgt regelmatig voor een uitdaging, omdat iedereen nu eenmaal een andere veiligheidsbeleving heeft. De Veiligheidsladder helpt ons om te zien wat wij kunnen doen om ook die partijen aan te laten haken bij onze cultuur. Heldere afspraken met elkaar maken zorgt ervoor dat de neuzen dezelfde kant op staan, en als een onderaannemer zelf ook een onderaannemer inhuurt of wanneer tot het laatste moment niet duidelijk is welke werknemers van een onderaannemer het werk komen uitvoeren, dan zorgen wij ervoor dat iedereen bij de start van zijn werk weet wat onze verwachtingen zijn.
Heijmans Infra acteert reeds op trede 4 van de veiligheidsladder, en ook bij Bouw & Techniek is het streven dit jaar op dezelfde trede gecertificeerd te worden. Dit betekent dat we door een soort “glazen plafond” moeten. We hebben alle middelen voor handen om op trede 4 te komen en hebben de focus deze op de juiste manier te benutten.
Bij Bouw & Techniek is vorig jaar gebruik gemaakt van de NEN Webtool Safety Culture Ladder, de online vragenlijsten (compacte versie) die dienen als self assessment. Achteraf bleek dat de stellingen op verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden waardoor er verkeerde conclusies werden getrokken uit de antwoorden.
Desalniettemin is de SCL een zeer goede methode om te spiegelen waar je als bedrijf staat. Het geeft inzicht in de verschillende niveaus van veiligheidsbeleving, en wat goed leiderschap inhoud.
Samenwerken en risicomanagement is een rode draad die continu terugkomt in de norm, en in de 2.0 versie is een splitsing gemaakt tussen randvoorwaarden en houding en gedrag. Hiermee wordt onderscheid gemaakt tussen de aanwezigheid ergens van, en of ernaar gehandeld wordt. Een hele mooie ontwikkeling!