Bij BAM Nederland heeft de Safety Culture Ladder (SCL) vruchtbare aarde gevonden. De verschillende facetten van de filosofie vormen er één van de twee stromen waarmee het bedrijf wil zorgen voor een veilige werkomgeving, zo vertelt Hans Wentink.
Wentink is mede-directeur QHSE bij bouwbedrijf BAM Nederland. Hij is verantwoordelijk voor twee van de vier segmenten waar het bedrijf uit bestaat, Bouw & Techniek en BAM Specials. ‘Mijn focus binnen ons directieteam ligt op veiligheid, en dan met name het cultuuraspect daarvan.’
Risicoperceptie
Binnen de segmenten waar Wentink verantwoordelijk voor is, werkt men sinds 2019 met de SCL. ‘De belangrijkste redenen daarvoor waren dat er nog steeds relatief veel ongevallen plaatsvonden en veiligheid hoger op de agenda moest komen. Procesmatig hadden we alles prima op orde, er waren bijvoorbeeld V&G-plannen en een sanctie- en beloningsbeleid. Wat we echter zagen, was dat deze zaken te weinig aandacht kregen in de praktijk en dat de risicoperceptie heel anders was bij werknemers. Wat de ene werknemer risicovol vindt, geldt wellicht niet voor een ander. Als je veiligheid naar een hoger niveau wil krijgen zul je met elkaar de dialoog moeten aangaan.’
Veiliger
Het aangaan van het gesprek over veiligheid heeft van BAM Nederland een veiliger bedrijf gemaakt, vindt Wentink. ‘Voorheen ging het vooral over het handhaven van de regels, bijvoorbeeld over het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen. Had je een helm op dan was het goed, droeg je er geen dan kreeg je een straf. De SCL helpt om het gesprek aan te gaan en je samen bijvoorbeeld af te vragen waarom iemand op een bepaald moment die helm niet draagt, terwijl dat wel de regel is. Zo krijg je veel meer het bewustzijn bij je werknemer. We doen dit niet om te pesten of omdat het zo mooi staat, maar omdat we willen dat iedereen aan het eind van de dag weer veilig bij zijn gezin thuis zit.’ Wentink geeft nog een voorbeeld. ‘We voeren een project uit voor een gemeente waarbij er gehesen moet worden bij een kinderdagverblijf. Wij overleggen dan met de gemeente of het wel veilig is dat de kinderen tijdens dat project buiten spelen. Zo kweken we ook bij de opdrachtgevers in de tenderfase al meer bewustzijn over veiligheid.’
Twee stromen
De SCL is bij BAM één van de twee stromen die met elkaar vervlochten zijn en samen moeten zorgen voor een veilige werkomgeving. De groene stroom bestaat uit ‘harde’, meetbare zaken zoals regels, procedures en strategie. De oranje stroom bestaat uit meer ‘zachtere’ aspecten zoals houding en gedrag, communicatie en vertrouwen die minder meetbaar zijn. ‘VCA of toolboxen en dergelijke zitten in die eerst stroom, maar hoe je die precies opzet en aanpakt, zit in de tweede stroom’, licht Wentink de zienswijze van BAM toe. ‘En daar komt de SCL om de hoek kijken. Samen brengen die twee stromen veiligheid naar een hoger niveau.’ Wentink ziet dat ook terug. Door de invoering van de SCL is namelijk de meldingsbereidheid gestegen. ’Het onderwerp leeft dus meer en er wordt openlijker over gepraat. Dat is een positief effect.’
Breder kijken
BAM probeert de filosofie van de SCL ook bij klanten en opdrachtgevers wortel te laten schieten. ‘Dat schuurt af en toe met financiële aspecten van projecten. Maar wij vinden het wel belangrijk om aan te kaarten en serieus het gesprek erover aan te gaan.’
Tips
Het invoeren van de SCL stuitte in eerste instantie op de nodige weerstand bij BAM, herinnert Wentink zich. ‘De eerste reactie die we kregen was ‘weer een certificaat?!’. We hebben veel lobbywerk moeten doen om iedereen binnen de organisatie het nut ervan te laten inzien en te wijzen op het belang van die cultuurkant van veiligheid, maar het is nu duidelijk dat het werkt en het wordt volop gesteund.’ Naast het wegnemen van eventuele weerstand heeft Wentink als tip om de juiste certificerende instelling te zoeken die bij het bedrijf passen. ‘Dan verloopt een audit veel soepeler.’
